Samen met SBB Ontwikkelen en Bouwen is voor de uitvoeringsfase een strategie bedacht die aansloot op de strakke tijdsplanning en het verwachtingspatroon van alle betrokken partijen. Voorafgaand aan de uitvoeringsfase werd er eerst feedback opgehaald op de bouwkundige uitgangspunten van het definitieve ontwerp door de aannemer en co-makers. De bouwkundige uitgangspunten zijn vervolgens in de 2D-details en bouwdeelfragmenten verwerkt. Het ontwerpdossier werd daarmee afgestemd op het komende uitvoeringsproces.

De BIM-strategie is vervolgens integraal met elkaar afgestemd. De door SBB ontwikkelde Digitale informatiekaarten waren hierin een belangrijk onderdeel. In deze digitale informatiekaarten staat omschreven welke bouwkundige informatie aanwezig moet zijn in het element, evenals de geometrische visualisatie van het element in de verschillende fases. Deze bouwkundige informatie is door SBB afgestemd met de co-makers en vormde de basis van het bouwproces.

Voor de integrale afstemming tussen alle partijen heeft Boltt digitale mock-ups gemaakt van verschillende bouwdelen met betrekking tot de kwaliteit van het model, de bouwkundige elementen en de BIM-data. Voor een optimaal bouwproces is de uitwerking van het model aangepast aan de bouwplanning. Hoe langer de levertijd van een bouwdeel, hoe eerder het in BIM werd uitgewerkt. Dit proces werd mogelijk door goed overleg en een nauwe samenwerking met SBB.

Hieraan werkten we in de latere uitwerkingsfasen nauw samen met de aannemer J.P. van Eesteren. Zo vonden onze technisch ontwerpers een slimme en werkbare bouwmethodiek om de bouwsnelheid op peil te houden, zodat de opdrachtgever de verhuur op tijd kon starten én het architectonische ontwerp van Studio Gang overeind hield.

En bij zo’n hoog gebouw komt veel techniek op de onderste lagen samen, daar waar je juist een open uitstraling wilt behouden. Daarom hebben we extra energie gestoken in de technische uitwerking van de plaats waar de ventilatiekanalen en de rioleringen moesten komen. Die hebben we weten weg te werken in zones zodat de dubbelhoge commerciële ruimtes aantrekkelijk bleven.

Vanwege de krappe bouwplaats en de korte bouwtijd van slechts 1,5 jaar voor een BVO van 12.000 m2, zocht aannemer Van Wijnen naar een uiterst gedetailleerd BIM-model dat perfect was afgestemd op het werk van adviseurs en leveranciers. Prefabricage en directe montage van onderdelen vanaf de vrachtwagen waren nodig om de bouwtijd te verkorten en bouwfouten te minimaliseren. Het BIM-model moest ook geschikt zijn om de productiemodellen van de co-makers te controleren.

In het BIM-model werden de verschillende bouwdelen, zoals natuursteen, kozijnen, constructie en staalconstructie, afzonderlijk uitwerkt. Voor de afstemming met adviseurs en de aannemer hebben we clashsessies georganiseerd en gecoördineerd. Het hele gebouw is eerst virtueel gebouwd (en opgeleverd!) waarbij rekening gehouden werd met montagevolgorde en bouwlogistiek. En tijdens de productie- en uitvoeringsfase controleerde Boltt de productiemodellen. Allemaal digitaal uiteraard.

We adviseerden Adyen om de verbinding te laten ontwerpen door een kunstenaar en hiervoor een aantal kunstenaars te laten pitchen. De Amsterdamse Streetart Frankey kwam met het meest overtuigende ontwerp. De omgevingsvergunningstekeningen zijn door Boltt gemaakt en we hebben Frankey geadviseerd bij de presentaties aan de welstandscommissie en de materialisatie van het ontwerp. De verdere technische uitwerking is door ons verzorgd, ook voor aannemer Van Wijnen.

De gevel van de brug is gemaakt van Acrylic One, waarbij de geveldelen door middel van komposiet gevormd worden in 3D geprinte mallen. De beloopbare glazen vloer overspant van gebouw naar gebouw. De lantaarnpaal, de balustraden en de bouten zijn ook 3D geprint.

Vanaf het voorlopig ontwerp is er gewerkt in bouwteamverband met aannemer Heijmans Woningbouw. Naast alle ontwerpwerkzaamheden en de technische uitwerking van het ontwerp heeft Boltt in dit proces een coördinerende rol gehad, waarbij Boltt ook het BIM-proces heeft gefaciliteerd en geregisseerd. Het bouwteam kwam één dag per week samen in Rotterdam om snel te kunnen overleggen en besluiten te nemen. Dat zorgde voor een razendsnel én zorgvuldig proces.

De detaillering werd opgezet in samenwerking met Heijmans Woningbouw en haar onderaannemers. Doordat ook de onderaannemers meedachten en meewerkten in het bouwteam werden het model en de details al vrij snel in het proces concreet. Hierdoor waren er later in het proces relatief weinig wijzigingen te verwerken. Zo stelden we ons de vraag: kunnen we al tijdens de DO-fase de prefab casco elementen in productie nemen? Kortom, hoe kunnen we zo efficiënt mogelijk het proces met elkaar doorlopen?

Met onze kennis van de lokale bouwpraktijk en onze achtergrond als ontwerpers ondersteunden we Studio Libeskind met de technische uitwerking en de uitvoering van dit monument. Aan de uiteindelijke realisatie van het monument ging een complex proces vooraf dat vijf jaar duurde. Elke verandering of toevoeging – van extra namen tot lampen en hekken – en elke kleine hindernis onderweg, werden direct in het model bijgewerkt.

Door middel van verstrekking van 3D-modellen en detailtekeningen werden de consequenties voor alle betrokken externe adviseurs in beeld gebracht. Omdat alle aandacht op het monument moest komen te liggen, diende alle noodzakelijke maar afleidende techniek subtiel te worden weggewerkt. Tijdens het proces zochten we samen met Studio Libeskind telkens naar de beste oplossing.

Er was wekelijks contact tussen ons en Studio Libeskind om te zorgen dat we zo dicht mogelijk bij de essentie van het ontwerp bleven. Boltt wilde precies weten welke ontwerpzaken belangrijk waren zodat de voorgestelde aanpassingen die hier niet aan voldeden, al in het projectteam konden worden afgekeurd en er snel gezocht kon worden naar een betere oplossing. Het tijdverschil tussen New York en Amsterdam speelde ons in de kaart; problemen die in de middag gedeeld werden, kregen de volgende dag – Nederlandse tijd – vaak al een antwoord.

De archieftekeningen van de constructeur vormden het startpunt bij het modelleren van het gebouw en aannemer BAM was in een vroeg stadium betrokken bij het maken van 3D-inmeting en pointclouds. Zo kregen we inzichtelijk of de peilmaten op de pointclouds overeenkwamen met de archieftekeningen. En doorsnedes van de pointclouds maakten zichtbaar wat de scheefstand in het gebouw was en of er onderdelen uit het lood stonden.

Voor een gedetailleerde blik op de staat van het gebouw, werden gedetailleerde dronefoto’s van het hele exterieur gebruikt. Door deze te vergelijken met historisch beeldmateriaal en archieftekeningen konden we bekijken wat monumentaal was en wat niet. Zo kon bijvoorbeeld worden bepaald dat een deel van de eerste verdieping gesloopt mocht worden. Aan de hand van het historisch beeldmateriaal konden we onderdelen terugvinden die niet op tekening stonden en onderdelen die door de tijd heen vervangen waren. Een voorbeeld hiervan zijn de stalen ramen met te openen delen, die in het nieuwe ontwerp weer zijn teruggebracht.

BIM werd actief gebruikt als communicatiemiddel tussen de aannemer, architect, constructeur en de onderaannemer. Met de ArchiCad-renovatiefilter hadden we in het 3D-model zowel de bestaande, de te slopen en de nieuwe elementen goed in beeld. Dit geldt eveneens voor de load bearing en non-load bearing onderdelen, materiaaleigenschappen, interior- en exteriorelementen en de NL/SfB-coderingen. Daarnaast werd het model door de staalleverancier als onderlegger gebruikt om hun onderdelen op te dimensioneren.